 |
 |
|||
 |
 |  | Home
| Drucken
| Seite empfehlen | Kontakt | Sitemap | Impressum |
|||
|
|
BKGE
» Weizackertracht
» Seemann
Polska re-konstrukcja ludowego stroju pyrzyckiego jako symbolu tożsamości regionalnej po 1945 r.Katinka SeemannNa podstawie odnośnej polskiej literatury fachowej autorka bada nacjonalnie zorientowany proces "przyswajania sobie" stroju pyrzyckiego w od 1945 polskich Pyrzycach (Pyritz). Po II wojnie światowej etnolog Bożena Stelmachowska jako pierwsza Polka zajęła się naukowym badaniem etnograficznych osobliwości Pomorza na konkretnym przykładzie regionu pyrzyckiego. Uwzględniła ona specyficzną sytuację tego byłego wschodnioniemieckiego, obecnie jako "ziemie odzyskane" określanego i całkowicie na nowo zasiedlonego przez ludność pochodzącą z różnych zakątków Polski regionu. Jej zasadniczym celem było udowodnienie, że nowopozyskane ziemie zachodnie przypadły państwu polskiemu całkowicie zgodnie z prawem, ponieważ należą one do historycznych słowiańskich terenów osiedleńczych. Odpowiednio wskazuje ona na nie-niemieckie cechy pyrzyckiej sztuki ludowej (włącznie ze strojem), które mogą zostać wyjaśnione tylko dzięki istnieniu "słowiańskości", na którą składają się słowiańskie nazwy miejscowe, archeologiczne znaleziska i formy osadnicze. W czasie stalinizmu, w którym Polska zbliżyła się ideologicznie do Związku Radzieckiego, zainteresowanie problemami regionalnej przynależności znacznie zmalało. Dopiero w 1954 r. Stanisław Piotrowski wznowił badania nad strojami, m.in. nad strojem pyrzyckim. Przypisał im funkcję odświętnego stroju robotników i wezwał, aby na naukowym podłożu, według starych wzorów szyć stroje nowe. W przeciwieństwie do niego chodzi Agnieszce Dobrowolskiej, autorce opublikowanej w 1955 r. pierwszej i jedynej monografii na temat pyrzyckiego stroju ludowego, nie o ich nowe powołanie do życia, ale jedynie o ich rekonstrukcję. Pomimo to jej monografia stała się faktycznym źródłem folkloryzacji stroju ludowego; należy ją traktować jako materiał historyczny, do którego można w wielu kontekstach sięgać aż do dzisiaj. Dobrowolska, powołując się wyłącznie na niemieckie publikacje, reprezentuje tezę, że strój pyrzycki pochodzi z terenu wschodniej Fryzji lub z sąsiadującego z nią obszaru i po wojnach napoleońskich (około 1816 r.) za sprawą kolonistów fryzyjskich został przeniesiony w region pyrzycki. Następnie przedstawia dowody na podobieństwa stroju pyrzyckiego do strojów ludowych pochodzących z innych "słowiańskich terenów osadniczych" jak np.: Łużyc czy Kaszub. Te pierwotne stroje kolonistów poprzez integrację autochtonicznych elementów zdobniczych wzbogaciły się o dodane, dzisiaj jako charakterystyczne postrzegane hafty i mufkę. Pojawiające się w jej publikacji elementy ideologizujące odpowiadają aktualnym w tym czasie dążeniom zmierzającym do udowodnienia, że odzyskanie terenów osiedleńczych jest procesem historycznej sprawiedliwości. W pierwszym dziesięcioleciu po ukazaniu się, monografia Dobrowolskiej nie znalazła, jak się wydaje, żadnego oddźwięku w życiu społecznym. Po 1967 r. dwie pyrzyckie hafciarki wykorzystały wzory ze zdjęć zamieszczonych w publikacji. Im zawdzięczamy, że wzór pyrzycki otrzymał szersze niż tylko pamiątkarskie znaczenie. Do spisu treści Copyright © 2004 by Bundesinstitut für Kultur und Geschichte der Deutschen im östlichen Europa (BKGE) and the author, all rights reserved. This work may be copied for non-profit educational use if proper credit is given to the author and BKGE. For other permission, please contact bkge@uni-oldenburg.de URL zur Zitation dieses Beitrages: https://www.bkge.de/12116.html Stand:
23.05.2005 |
 | ||
 |
||||
Online-Publikation: Weizackertracht 
Inhalt 